της Εύης Μικέλη και Μαρινίκης Κολιαράκη, Εκπαιδευτικοί στο Σχολείο Αλληλεγγύης Κερατσινίου
Στο Κερατσίνι και τη Δραπετσώνα πολλές ρυπογόνες εγκαταστάσεις λειτουργούν κοντά στην πόλη. Τα τελευταία χρόνια, η λειτουργία του εργοστασίου της oil one στην ίδια περιοχή συνδέεται με ένα φαινόμενο δυσοσμίας, που ορισμένες μέρες είναι πολύ έντονο. Με αφορμή την παγκόσμια ημέρα περιβάλλοντος, τρία Δημοτικά Σχολεία, το 21ο και το 12ο ΔΣ Κερατσινίου και το 2ο ΔΣ Δραπετσώνας πραγματοποίησαν δράσεις με αιτήματα μια πράσινη πόλη, να σταματήσουν οι ρυπογόνες δραστηριότητες, να αξιοποιηθεί ο χώρος του παλιού εργοστασίου της ΔΕΗ ως χώρος πολιτισμού και ιστορικής μνήμης. Ο διευθυντής του 2ου ΔΣ Δραπετσώνας κ. Σταύρος Κώστογλου (Σ.Κ.) και η Κατερίνα Λεπτουργίδου, εκπαιδευτικός στο 12ο ΔΣ Κερατσινίου απάντησαν στις ερωτήσεις μας σχετικά με τις δράσεις.
Ερ.: Πως επηρεάζεται η σχολική καθημερινότητα από τις ρυπογόνες δραστηριότητες;
Κ.Λ.: Το σχολείο μας είναι ουσιαστικά το τέλος της πόλης, κοντά στη λεωφόρο Σχιστού, όπου βρίσκονται μάντρες αυτοκινήτων και σιδερικών, έχει τον σταθμό μεταμόρφωσης, που γίνεται εναπόθεση σκουπιδιών και από το παζάρι στο Σχιστό αφήνουν υπολείμματα ακόμα και μέσα στο σχολείο. Εάν έρθει κάποιος και δει την πίσω μεριά του σχολείου μας, το σκουπίδι υπάρχει παντού. Παράλληλα, τα νέα σχέδια που δρομολογούνται και αφορούν τη δημιουργία χωματερής και εργοστασίου διαχείρισης απορριμμάτων στην περιοχή θα επιβαρύνουν κι άλλο την περιοχή και θα κάνουν αφόρητη την κατάσταση. Επιπλέον, η κίνηση βαρέων οχημάτων και χωρίς να έχουμε καμία προστασία από τον ήχο θα προκαλέσει τεράστια ηχορύπανση. Αυτά είναι που φοβόμαστε για το μέλλον, και για αυτό δεχτήκαμε να συμμετέχουμε στις δράσεις, να μιλήσουμε στα παιδιά για να γίνουν γνώστες του θέματος και να έχουμε μία πρώτη αντίδραση για να μπορέσουμε να αποτρέψουμε τα σχέδια αυτά.
Σ.Κ.: Σχετικά με την ατμοσφαιρική ρύπανση στην περιοχή μας, έχουν γίνει αναφορές από το σχολείο μας από το 2017 και προς τη Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Πειραιά και προς το Υπουργείο Περιβάλλοντος και λάβαμε απαντήσεις για το φαινόμενο της δυσοσμίας, ότι δεν μπορεί να ελεγχθεί. Γενικώς βρισκόμαστε σε μια περιοχή όπου υπάρχουν πολλές ρυπογόνες εστίες, είτε από το λιμάνι, είτε από βιομηχανικές εγκαταστάσεις, είτε εγκαταστάσεις που θυμίζουν σκουπιδότοπους, είτε λειτουργώντας η Ψυττάλεια πολύ κοντά μας. Όλα αυτά συνηγορούν ότι αν δεν υπάρξει η κατάλληλη αντιμετώπιση και ενας καταμερισμός σε όλη την Αττική, σε λίγο η περιοχή μας θα είναι ακατάλληλη για κατοικία. Επίσης, είναι λογικό ότι δεν μπορεί να προστίθενται νέες ρυπογόνες εστίες και βέβαια υπάρχουν και σχολεία κοντά σε αυτές και δυσκολεύονται να λειτουργήσουν. Σε κατοικημένες περιοχές τον πρώτο λόγο πρέπει να έχουν οι πολίτες. Υπάρχουν σχετικές αναφορές, οι πολίτες έχουν διαμαρτυρηθεί, από εκεί και πέρα πρέπει και η πολιτεία και το κράτος να προστατέψουν την ποιότητα ζωής τους.
Ερ.: Πως αντέδρασαν τα παιδιά στην πρότασή να συμμετέχουν σε περιβαλλοντικές δράσεις;
Σ.Κ.: Τα παιδιά ζουν το περιβαλλοντικό πρόβλημα και είναι πρόθυμα να συμμετάσχουν σε οποιαδήποτε δράση για μια κατάσταση που κάνει τη ζωή τους και την σχολική διαβίωση δύσκολη. Ήταν καταπληκτικές οι ιδέες τους και με τις εικαστικές παρεμβάσεις που έκαναν είτε στους τοίχους στο σχολείο είτε σε ταμπλό που μεταφέραμε στην έκθεση που έγινε στην περιοχή των λιπασμάτων, τραγούδησαν για το περιβάλλον, βρήκαν κάθε τρόπο για να εκφράσουν τα συναισθήματά τους για αυτό που ζουν στην περιοχή.
Κ.Λ.: Μιλήσαμε με τα παιδιά για την διαχείριση των σκουπιδιών, την ανακύκλωση και πως μπορούμε να μειώσουμε τα σκουπίδια, όπως κάνουμε κάθε χρόνο και είδαμε βίντεο και φωτογραφίες. Τα παιδιά έδειξαν μεγάλη προθυμία να συμμετέχουν, όταν τους ζητήσαμε να αποτυπώσουν μια πόλη όπως την ονειρεύονται, μια πόλη χωρίς σκουπίδια, αλλά και το αίτημά τους για τη μη δημιουργία εργοστασίου χωματερής στην περιοχή μας. Εκείνη την ημέρα, με τα μεγαλύτερα παιδιά της ΣΤ δημοτικού, βγήκαμε στο πίσω μέρος του σχολείου μας που εκθέσαμε και τα έργα, τα παιδιά είχαν φτιάξει μόνα τους συνθήματα και κάναμε μια διαμαρτυρία. Είχαν την ευκαιρία να συνομιλήσουν και με τον δήμαρχο, να εκφράσουν τους προβληματισμούς τους και να κάνουν πολύ ωραίες προτάσεις για το πως μπορεί να αξιοποιήσει περαιτέρω την περιοχή των λιπασμάτων και τι άλλο μπορεί να κάνει στο Σχιστό για να αποτρέψει μια επιπλέον περιβαλλοντική επιβάρυνση.
Ερ.: Μέσα από αυτές τις δράσεις άλλαξαν οι σχέσεις μέσα στο σχολείο;
Σ.Κ.: Πραγματικά αλλάζουν οι σχέσεις με τέτοιες δραστηριότητες και γι’ αυτό τις επιδιώκουμε. Γιατί υπάρχει συνεργασία, ομαδικότητα και προκύπτουν νέες ιδέες και προτάσεις, όπως αυτές που έδωσαν τα παιδιά του σχολείου μας στον δήμαρχο που τους επισκέφθηκε, για το πως μπορουν να κάνουν καλύτερη την περιοχή μας, πως να ενωθούν κάποια σχολεία, για πεζόδρομους, πως να κάνει τα λιπάσματα. Τα λιπάσματα είναι ένας τόπος διαφυγής για τα παιδιά, γι’ αυτό ζητάνε να γίνει εκεί το καλύτερο και το σχεδίασαν, περισσότερα δέντρα, παιδότοπους, γήπεδα. Ζήτησαν ακόμα και να κάνουν μαθήματα που αφορούν το περιβάλλον εκεί. Ας ελπίσουμε ότι τα όνειρα των παιδιών θα πραγματοποιηθούν.
Κ.Λ.: Οτιδήποτε δίνει την ευκαιρία στα παιδιά να δουλέψουν ομαδικά και να δημιουργήσουν, τους εντυπωσιάζει και λειτουργεί θετικά και στις σχέσεις μας. Ειδικά φέτος που δεν κάναμε ούτε γιορτές, ούτε τίποτα άλλο πέρα από μάθημα το αισθανθήκαμε αυτό. Τους εντυπωσίασε ότι είχαν την δυνατότητα να βγουν στο προαύλιο, απλώσαμε χαρτιά, δημιούργησαν κολάζ και είχαν την ευκαιρία να κάνουν κάτι με τους συμμαθητές τους που το είδαν πιο χαλαρά, αλλά το δίδαγμα από αυτό ήταν σημαντικότερο από κάθε άλλη φορά. Οι γονείς τους επιβράβευσαν για αυτή την προσπάθεια όταν είδαν τα έργα και δήλωσαν ότι στηρίζουν αυτό τον αγώνα.
Ερ.: Είναι εύκολο να αναπτύσσονται τέτοιες δράσεις στο πλαίσιο του σχολικού προγράμματος;
Κ.Λ.: Είναι αλήθεια είναι ότι δεσμευόμαστε από ένα πρόγραμμα που είναι αρκετά σφιχτό ως προς τη διαχείριση της ύλης και τους στόχους του που πρέπει να επιτευχθούν. Ωστόσο οφείλω να πω ότι πάντα βρίσκουμε αφορμές να μιλήσουμε στα παιδιά για θέματα που αφορούν την κοινωνία,το περιβαλλοντικό θέμα, θέματα διαφορετικότητας, αλληλεγγύης, αποδοχής. Είμαι χαρούμενη γιατί η πλειοψηφία των συναδέλφων το κάνει με τον καλύτερο τρόπο και γεννιούνται καταπληκτικές ιδέες και δρώμενα. Η συμβολή των καλλιτεχνικών μαθημάτων είναι μεγάλη γιατί παίρνουμε δημιουργικές ιδέες από αυτό και γίνεται και το σχολείο μια ομάδα με στόχο να προσφέρουμε στα παιδιά ευχάριστη εκπαιδευτική εμπειρία.
Σ.Κ.: Φέτος καθηλωθήκαμε σε εικονικά περιβάλλοντα, χάθηκαν οι εκπαιδευτικές επισκέψεις που είχαμε τις προηγούμενες χρονιές. Ευτυχώς με το άνοιγμα των σχολείων καταφέραμε να δώσουμε έστω και μέσα από αυτή τη δράση κάτι διαφορετικό. Μέσα από το μάθημα της ευέλικτης ζώνης, έχουν την ευκαιρία τα παιδιά να δουλέψουν σε διαφορετικές διαθεματικές ενότητες και να κάνουν δράσεις. Έχουμε περιθώριο, υπάρχει διάθεση, αλλά φέτος είχαμε τη στέρηση του χώρου. Ας ελπίσουμε ότι του χρόνου θα τα έχουμε ξεπεράσει και θα δώσουμε στα παιδιά αυτό που χρειάζονται.
Ερ.: Φτάνοντας στο τέλος της φετινής χρονιάς τι αίσθηση σας αφήνει;
Σ. Κ.: Η χρονιά αφήνει από τη μία μια γεύση καλή γιατί γίναμε πιο εξειδικευμένοι σε έναν τομέα που δεν είχαμε δουλέψει μέχρι τώρα τόσο πολύ, αλλά υπάρχει και η πίκρα ότι δεν ζήσαμε τα παιδιά όπως θα θέλαμε. Κάπου αισθανθήκαμε ότι χάσαμε μια σχολική χρονιά, όχι μαθησιακά αλλά χάθηκε, μέσα από τις πλατφόρμες, η κοινωνική επαφή και η διαπροσωπική σχέση.
Κ.Λ.: Ήταν μια πολύ δύσκολη χρονιά που στέρησε κυρίως την επαφή με τους μαθητές μας και είναι μια χρονιά χαμένη που δύσκολα μπορεί να αναπληρωθεί, κυρίως γιατί τα παιδιά αναγκάστηκαν να μείνουν κλεισμένα στο σπίτι, χωρίς φίλους, χωρίς βέβαια να αγνοούμε και τα μαθησιακά κενά που προέκυψαν από την αναποτελεσματική σε πολλές περιπτώσεις εξ’ αποστάσεως διδασκαλία και τον αποκλεισμό πολλών παιδιών από αυτή. Το σχολείο όμως συμβάλλει κυρίως στην κοινωνικοποίηση των παιδιών και στο να μπορούν να κάνουν παρέες και άλλες δραστηριότητες.
