KONSTANTIN ALTHER και MARIE SAMUELSEN, Ένωση Σχολείων του Όσλο
Μετάφραση: ΑΡΓΥΡΗΣ ΓΕΩΡΓΟΥΛΗΣ, Εναλλακτικό Πολιτιστικό Εργαστήρι της Κέρκυρας
Στις 22 του Ιούλη του 2011, ένα αυτοκίνητο παγιδευμένο με εκρηκτικά ανατινάχτηκε στον Κυβερνητικό Τομέα του Όσλο, ένα σύμπλεγμα κτιρίων όπου στεγάζονταν υπουργεία και άλλες κυβερνητικές υπηρεσίες. Οκτώ άνθρωποι σκοτώθηκαν και πάνω από διακόσιοι τραυματίστηκαν.
Δύο ώρες αργότερα, ο δράστης έφτασε στο νησί Ουτόγια, όπου βρισκόταν η καλοκαιρινή κατασκήνωση της νεολαίας του Εργατικού Κόμματος της Νορβηγίας (AUF). Εκεί, ξεκίνησε ένα μακελειό: σκότωσε 69 μέλη της κατασκήνωσης, πριν συλληφθεί από την αστυνομία.
Μιλήσαμε με έναν από τους επιζώντες, τον Gaute Børstad Skjervø, ο οποίος σήμερα είναι ο δεύτερος τη τάξει ηγέτης της νεολαίας του Εργατικού Κόμματος, καθώς και αντιπρόσωπος του Εργατικού Κόμματος στο Κοινοβούλιο της Νορβηγίας.
ΕΡ. Όλοι οι νέοι άνθρωποι που επέζησαν βίωσαν την απειλή κατά της ζωής τους για περισσότερο από μια ώρα. Είδαν φιλικά και αγαπημένα τους πρόσωπα να πυροβολούνται και να σκοτώνονται και, στη διάρκεια των χρόνων που ακολούθησαν, έχουν δώσει αγώνες για να αντιμετωπίσουν τη θλίψη, τα τραύματα και τα προβλήματα υγείας. Ποια είναι η δική σου εμπειρία από τη βοήθεια που έλαβες από τις δημόσιες υπηρεσίες;
ΑΠ. Έλαβα αξιόλογη βοήθεια και είχα την εμπειρία ενός κράτους πρόνοιας το οποίο μου στάθηκε τη στιγμή που το χρειαζόμουν. Τόσο οι υπηρεσίες υγείας όσο και το σχολείο έδωσαν τη δυνατότητα των κατάλληλων ρυθμίσεων και προσαρμογών, με κριτήριο την καλύτερη ανταπόκριση στις ανάγκες μου, λέει ο Skjervø.
ΕΡ. Πίσω από τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 22ης Ιουλίου βρισκόταν ένας δεξιός εξτρεμιστής με έντονο μίσος για την πολυπολιτισμική κοινωνία και το Εργατικό Κόμμα. Ποιες αλλαγές παρατήρησες στον δημόσιο πολιτικό διάλογο μετά την 22η Ιουλίου;
ΑΠ. Μετά την επίθεση, εμείς που επιζήσαμε βιώσαμε μια πολύ μεγάλη υποστήριξη, μια μεγάλη αίσθηση ενότητας και κοινότητας. Αλλά αυτό το γεγονός έχει σταδιακά ολισθήσει προς μια κατάσταση όπου ρατσιστικά και ακραία σχόλια και δηλώσεις έχει επιτραπεί να θεωρούνται σχετικά φυσιολογικά φαινόμενα.
Ένα κάλεσμα για πολιτικά μέτρα κατά του δεξιού εξτρεμισμού
ΕΡ. Η νεολαία του Εργατικού Κόμματος καλεί τώρα για έναν πολιτικό διακανονισμό όσον αφορά την εποχή μετά την 22η Ιουλίου. Πολλά μέλη της έχουν δεχτεί απειλές κατά της ζωής τους και έχουν επιλέξει να μη συμμετέχουν στις δημόσιες συζητήσεις γύρω από κάποια συγκεκριμένα θέματα. Πώς φτάσαμε στο σημείο αυτό;
ΑΠ. Μετά την 22η Ιουλίου, κάποιες πολιτικές δυνάμεις έκαναν ό,τι περνούσε από το χέρι τους για να εμποδίσουν την ανάπτυξη ενός διαλόγου σχετικά με την πολιτική μέσα από τα γεγονότα της μέρας αυτής. Πάνω απ’ όλα, έχουν επηρεαστεί αρνητικά τα άτομα που επέζησαν. Όταν προειδοποιούσαμε για την άνοδο της ακροδεξιάς, αντιμετωπίσαμε ισχυρισμούς σύμφωνα με τους οποίους εκμεταλλευόμασταν καταχρηστικά τις εμπειρίες μας από την επίθεση. Το λυπηρό γεγονός είναι πως αυτή η θέση επιτράπηκε να εδραιωθεί βαθιά μέσα στην αξιοπρεπή πτέρυγα των Συντηρητικών: άνθρωποι που αντιμετώπισαν τη βία της εξτρεμιστικής δεξιάς και επέζησαν δεν θα πρέπει να μιλούν για τον δεξιό εξτρεμισμό, επειδή αυτό μπορεί να κάνει τον διάλογο πιο δύσκολο για κάποια άλλα άτομα.
ΕΡ. Ποια είναι η άποψή σου για τα πολιτικά μέτρα κατά του δεξιού εξτρεμισμού που ακολούθησαν την 22η Ιουλίου;
ΑΠ. Το πιο σημαντικό είναι η ίδρυση στο Όσλο ενός κέντρου έρευνας για τον εξτρεμισμό, του C-REX, στο οποίο πραγματοποιείται παγκοσμίως πρωτοπόρα έρευνα γύρω από τον πολιτικό εξτρεμισμό. Στο επίπεδο της κοινωνικής οργάνωσης, αυτό ήταν ένα πολύ καλό μέτρο.
ΕΡ. Στο νέο εθνικό εκπαιδευτικό πρόγραµµα, το οποίο άρχισε να εφαρμόζεται το φθινόπωρο του 2020, η 22η Ιουλίου αναφέρεται ρητά στα μαθήματα κοινωνικών σπουδών τόσο του Δημοτικού όσο και του Γυμνάσιου. Μολαταύτα, ο Skjervø δεν είναι βέβαιος για το αν το σχολείο καταφέρνει να προσφέρει στους μαθητές επαρκή εκπαίδευση σχετικά με όσα συνέβησαν την 22η Ιουλίου και τις αιτίες τους.
ΑΠ. Η ανατροφοδότηση που λαμβάνω από τη νεολαία όλης της χώρας είναι πως τα παιδιά μαθαίνουν πολύ λίγα για την 22η Ιουλίου, ιδιαίτερα μάλιστα για την πολιτική της πλευρά. Υποπτεύομαι ότι το έργο αυτό έχει αφεθεί στην ατομική πρωτοβουλία των εκπαιδευτικών και εξαρτάται από το τι θεωρεί ως φυσιολογικό και εφικτό θέμα συζήτησης το κάθε άτομο που διδάσκει.
Οι πολιτικές δράσεις και τα μέτρα κατά του δεξιού εξτρεμισμού έχουν σημαντική συμβολική αξία, αλλά είναι εξίσου σημαντική η εμπλοκή της νεολαίας. Στο Όσλο αποφασίστηκε πως κάθε μαθήτρια και μαθητής θα πρέπει να ενημερώνεται για τα θέματα του ρατσισμού και του δεξιού εξτρεμισμού με πιο συστηματικό τρόπο και, αυτό το φθινόπωρο, αρκετές πολιτικές νεολαίες ζήτησαν συγγνώμη για το ότι άφησαν τη νεολαία του Εργατικού Κόμματος μόνη στον αγώνα κατά του δεξιού εξτρεμισμού. Αυτό είναι ένα σημαντικό βήμα μιας πορείας που πρέπει να συνεχιστεί οπωσδήποτε. Η Νορβηγία έχει πολλά ακόμη να κάνει για την 22η Ιουλίου.
